Pherion gibi girişimler, AI platformlarıyla karmaşık biyomedikal verileri analiz ederek ilaç güvenliği ve etkinliğini değerlendiriyor. Bu, özellikle kanser ve nadir hastalıklar gibi alanlarda geç aşama deneme başarısızlıklarını azaltıyor. Ayrıca, AI destekli in silico denemeler, geleneksel hayvan testlerinin yerini alarak hem etik hem de verimlilik açısından yeni bir çağ başlatıyor.

Kişiselleştirilmiş Tıp ve Hasta Deneyimi

Yapay zeka, kişiselleştirilmiş tıpta çığır açıyor. 2025’te, AI ve genetik bilimi birleşimi, hastaların genetik profillerine göre özelleştirilmiş tedavileri mümkün kılıyor. Örneğin, Vitadio’nun AI tabanlı dijital terapileri, tip 2 diyabet hastalarının HbA1c seviyelerini düşürerek insülin direncini tersine çeviriyor. AI destekli sohbet botları, hasta sorularını yanıtlayarak, ilaç hatırlatmaları sunarak ve kişiselleştirilmiş sağlık önerileri sağlayarak hasta-hekim iletişimini güçlendiriyor.

PfizerForAll ve LillyDirect gibi platformlar, hastaları sağlık hizmetleriyle doğrudan bağlayarak evde test ve ilaç teslimatı gibi yenilikçi hizmetler sunuyor. Bu, özellikle kronik hastalıkların yönetiminde hasta deneyimini dönüştürüyor. Telemedicine ve giyilebilir cihazlar da AI ile entegre edilerek gerçek zamanlı sağlık izleme imkanı sağlıyor. KPMG Türkiye’nin raporuna göre, global tele-tıp pazarı 2026’ya kadar 175,5 milyar dolara ulaşacak.

Sürdürülebilirlik ve Veri Odaklı Yönetim

Yapay zeka, ilaç sektöründe sürdürülebilirlik çabalarını da destekliyor. İlaç üretiminin enerji yoğun yapısı ve plastik ambalajların çevresel etkisi, sektörün başlıca sorunları arasında. AI, üretim süreçlerini optimize ederek enerji tüketimini azaltıyor ve atık yönetimini iyileştiriyor. Ayrıca, gerçek dünya verilerini (RWE) analiz ederek ilaç etkinliğini daha doğru değerlendiriyor. FDA ve EMA gibi düzenleyici kurumlar, AI ile işlenen gerçek dünya verilerini ilaç onay süreçlerinde kullanıyor.

Bismart’ın bir projesi, AI destekli 360° Medikal Cihazlar çözümüyle cihaz performansını ve uyumluluğunu izleyerek teşhis doğruluğunu artırıyor ve çevresel etkileri azaltıyor. Bu tür yenilikler, sektörün veri odaklı bir yönetim modeline geçişini hızlandırıyor.

Zorluklar ve Gelecek Beklentileri

Yapay zekanın sunduğu fırsatlara rağmen, sektör bazı zorluklarla karşı karşıya. Veri güvenliği ve KVKK uyumluluğu, özellikle hasta verilerinin korunmasında kritik önem taşıyor. Ayrıca, otomasyonun yaygınlaşması, rutin analiz görevlerinde insan iş gücüne olan talebi azaltabilir. Şirketlerin, çalışanlarını AI teknolojileriyle çalışabilecek şekilde eğitmesi gerekiyor.

Sonuç: 2025, sağlık ve ilaç sektöründe yapay zekanın altın yılı olmaya aday. İlaç keşfini hızlandıran, kişiselleştirilmiş tedavileri mümkün kılan ve sürdürülebilirliği destekleyen AI teknolojileri, sektörü yeniden tanımlıyor. Türkiye’de de yerli biyo-mühendislik ürünlerinin geliştirilmesi için AI yatırımları kritik önem taşıyor. Şirketler, bu teknolojileri benimseyerek hem küresel rekabette öne geçebilir hem de hastalar için daha etkili ve erişilebilir sağlık çözümleri sunabilir.